استرس مهمترین عامل تحریک و ترشح هورمونهایی است که موجب التهاب معده و در نتیجه ورم معده میشود. احساس پری، درد، نفخ معده، سیری زودرس و حتی گاهی احساس گرسنگی بیش از حد از علائم این بیماری محسوب میشود. گلوبوس یک احساس است که فرد به صورت اشتباه تصور میکند که یک لقمه در گلویش گیر کرده و هرچه قورت میدهد هم از بین نمیرود، اما این احساس بر اثر برگشت اسید به داخل حنجره به وجود میآید .این بیماری در همه سنین رخ میدهد، اما شیوع آن در کودکان کمتر بوده و در بزرگسالان نیز شیوع آن در سنین میانسالی است. زنان به علت زودرنج بودنشان بیشتر در معرض تحریک عصب معده قرار دارند.
علائمی که باید بشناسید
موارد زیادی میتواند منجر به حالتتهوع یا معده درد شود. ویروسها و باکتریها، عوامل فیزیکی اصلیِ حالت تهوع و استفراغ هستند. ولی احساسات ما، بهخصوص اضطراب، استرس(کاهش استرس) و هیجان نیز میتوانند چنین تأثیری داشته باشند. برای نمونه:
اضطراب اجتماعی (social anxiety)
همهی ما در شرایطی خاص، اضطراب اجتماعی را تجربه کردهایم، مثلا در مهمانیای که در آن کسی را نمیشناختیم یا روز اول مدرسه یا اولین روز کاری در یک موقعیت شغلی جدید.
اضطراب عملکردی (performance anxiety)
برای نمونه، این اضطراب در هنگام صحبتکردن درجلسهای مهم یا آمادهشدن برای بزرگترین مسابقهی فصل ایجاد میشود.
استرس یا ترس
استرس یا ترس به دلیل مسائلی مانند نگرانی در مورد پرداخت اقساط وام مسکن، رفتن از شهری به شهر دیگر برای شرکت در دانشگاه یا مواجهه با فردی قلدر در مدرسه ایجاد میشود.
هیجان بیش از حد
گاهی هیجان بیش از حد، موجب بروز معده درد عصبی میشود. این نوع هیجانها در مواردی مانند پیش از برگزاری مراسم جشن ازدواج، روز فارغالتحصیلی یا تعطیلاتی که مدتها انتظار آن را میکشیدهایم و برای آن برنامهریزی کردهایم، به وجود میآید.
تحقیقات چه می گوید؟
تحقیقات متخصصان نشان داده است هرگونه استرس و اضطرابی می تواند سیستم عصبی گوارش را مختل کند که این مساله موجب تشدید زخم معده و اثنی عشر می شود. در واقع زمانی که پزشکان پس از انجام آزمایش ها و بررسی های تشخیصی در یافتن علت بروز دردها و اختلالات گوارشی به نتیجه ای نمی رسند بروز دردهای عصبی در معده و روده را بسیار محتمل می بینند.
کدام معده درد عصبی است؟
این درست است که اختلالات عصبی دستگاه گوارش بسیار شایع است، اما این مساله نباید منجر به آن شود هر دردی را در ناحیه شکم، درد عصبی معده تلقی کنیم و از پیگیری و ریشه یابی علت اصلی آن غافل شویم هر نوع درد و اختلال در دستگاه گوارش باید بر اساس سن و شرح حال بیمار و در صورت لزوم انجام آزمایشات تشخیصی مورد ارزیابی قرار گیرد تا بر عصبی بودن ریشه آن اطمینان حاصل شود. البته نباید فراموش کنید استرس و به طور کلی اختلالات روانی به خودی خود زخم معده یا التهاب روده ایجاد نمی کند، بلکه سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد که می تواند عامل تشدید کننده بیماری های گوارشی باشد. دردهای گوارشی بیشتر در سنین پایین یعنی زیر چهل سال افراد را درگیر می کند و شدت آن نیز به حدی نیست که شخص را از شدت درد از خواب بیدار کند. همچنین بر خلاف بیماری های جسمی گوارشی علامت شان پایدار نیست و پس از مدتی برطرف می شود. از سوی دیگر این نوع دردها طی شرایط اضطرابی یعنی هنگام امتحانات یا طی دوره های خاص زندگی و تحت تاثیر اتفاقات یا حوادث ناگوار و ناگهانی بروز پیدا می کند. همچنین بروز علائم خطر در دستگاه گوارش چون خستگی، کاهش وزن و اشتها، وجود خون در مدفوع، تهوع و استفراغ شدید و اسهال شدید را نباید ناشی از اختلالات عصبی دانست. نباید فراموش کرد که عمده ترین عوارض گوارشی ناشی از استرس شامل سوزش معده و شدت گرفتن روند بازگشت اسید معده می شود. به بیان دیگر، استرس عامل تشدید کننده عارضه رفلاکس معده و مری، زخم معده، اثنی عشر و سندرم کولون تحریک پذیر است.
درمان معده درد عصبی
برای درمان و تخفیف در علائم این بیماری، در مرحله اول باید از استرس و تشویش دوری کرد؛ چراکه یکی از فاکتورهای مهم ایجاد بیماری استرس است. همچنین این بیماری دوره درمانی مشخصی ندارد. یکی از شایعترین داروهایی که برای درمان تجویز میشود قرص کلردیازپوکساید به همراه داروهای ضداسید است. افراد در صورت عدم درمان این بیماری و قرار گرفتن در محیط پر استرس دچار مشکلات روده بزرگ میشوند که در زنان با یبوست و در مردان با اسهال همراه است.بیماران از خوردن غذاهای محرک، تند، ترش، شور و غذاهایی که سرعت تخلیه معده را کم میکند خودداری کرده و به جای آن از مرباجات که سبب سرعت تخلیه معده میشود، استفاده کنند.