یکی از ویژگی‌های نوآورانه‌ای که تکنولوژی بلاک چین با ظهور خود به ما هدیه داده است، قراردادهای هوشمند است. اتریوم اولین بلاک چین قابل‌برنامه‌نویسی بود که قراردادهای هوشمند را در اختیار عموم قرار داد. اما در میان رقبا می‌توان گفت که زنجیره BNB (بی ان بی چین) در این زمینه حرف اول را می‌زند. بی ان بی چین یک بلاک چین با زیرساخت قدرتمند و مقیاس‌پذیر است که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند.
بی ان بی چین از اکوسیستم وسیع بایننس برخاست و به‌سرعت به یک بستر چندمنظوره تکامل پیدا کرد. این شبکه نه‌تنها انتقال بی‌دردسر دارایی‌ها را تسهیل می‌کند، بلکه اکوسیستم متنوعی از برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و محصولات مالی نوآورانه را توسعه داده است. در ادامه این مقاله با مکانیزم بی ان بی چین و توکن آن آشنا شده و اجزای شبکه آن را بهتر درک خواهیم کرد.
بی ان بی چین چیست؟
بی ان بی چین (BNB Chain) یک بلاک چین مقیاس‌پذیر و قدرتمند است که توسط صرافی محبوب بایننس عرضه شده و از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. این پلتفرم ادغام و ری‌برند دو زنجیره معروف است که پیش‌تر با نام‌های بایننس چین (Binance Chain) و بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) شناخته می‌شدند. BNB Chain در تلاش است تا جایگزینی برای اتریوم باشد که با مسائلی از جمله مقیاس‌پذیری مواجه است و تاکنون موفق شده توجه توسعه‌دهندگان، کسب‌وکارها و کاربران را به خود جلب کند.
بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست؟ یادگیری این مفهوم پیچیده به زبان ساده
بایننس (Binance.com) که توسط چانگ‌پنگ ژائو در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد، به‌سرعت تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان شد. این صرافی با ارائه خدمات گسترده‌ای از جمله معاملات و سرمایه‌گذاری و یک اکوسیستم قوی موفق شده جایگاه محکمی در دنیای کریپتو برای خود بنا کند.
به‌گفته ژائو، نام BNB مخفف عبارت “Build N Build” یا ساخت و ساز است و تأکید بر این دارد که بی ان بی چین با این هدف طراحی شده که اعضای جامعه بتوانند به‌طور مداوم در آن به ساخت‌وساز و توسعه قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز بپردازند.
بیشتر بخوانید: برنامه غیرمتمرکز یا DApp چیست؟ یک اپلیکیشن غیرمتمرکز چگونه ساخته می‌شود؟
بی ان بی چین؛ یک اکوسیستم چند زنجیره‌ای
بی ان بی چین در واقع از دو بلاک چین تشکیل شده است:
- بی ان بی بیکن چین (BNB Beacon Chain) یا به اختصار BC
- بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) یا به اختصار BSC
زنجیره بیکن چین مسئولیت اداره بی ان بی چین را بر عهده دارد و فرایند سهام‌گذاری (استیکینگ) و رأی‌گیری در زنجیره بی ان بی را مدیریت می‌کند. در حالی که زنجیره اسمارت چین با EVM یا ماشین مجازی اتریوم سازگار بوده و باعث می‌شود بی ان بی قابل برنامه‌نویسی و تعامل‌پذیر باشد.
بیشتر بخوانید: استیکینگ چیست؟ آموزش کامل Staking یا سهام‌گذاری
هدف بی ان بی چین این است که تعامل‌پذیر باشد؛ یعنی یک بلاک چین ایزوله نباشد و بتواند با بلاک چین‌های دیگر نیز تعامل داشته باشد. به همین دلیل بی ان بی قصد دارد زیرساختی بسازد که مانند یک «فضای مجازی دقیقاً موازی با دنیای واقعی» باشد و بتواند به اقتصاد متاورسی (MetaFi) دست پیدا کند.
چرا بایننس اسمارت چین به بی ان بی چین تغییر نام داد؟
دلیل اصلی تغییر از زنجیره BSC به زنجیره بی ان بی در درجه اول گسترش اکوسیستم بایننس بود. بایننس اسمارت چین در کنار بایننس چین (بلاک چین بومی بایننس) کار می‌کرد و از ظرفیت تراکنش‌های قابل‌توجه و ادغام با ماشین مجازی اتریوم (EVM) بهره می‌برد. این ادغام با EVM یعنی بایننس اسمارت چین می‌تواند برنامه‌های مبتنی بر اتریوم را اجرا کند.
انتقال از بایننس اسمارت چین (BSC) به بی ان بی چین یک تحول مهم و تغییر استراتژیک برای زیرساخت بلاک چین بایننس بود. بایننس در ابتدا بایننس چین (Binance Chain) را توسعه داد که با محدودیت‌هایی در قابلیت برنامه‌نویسی مواجه شد و سپس برای غلبه بر این محدودیت‌ها بایننس اسمارت چین را ایجاد کرد. بایننس اسمارت چین مستقیماً برای توسعه برنامه‌های مبتنی بر قرارداد هوشمند طراحی شده بود و بستری انعطاف‌پذیرتر و توانمندتر بود.
هدف بایننس، توانمندسازی توسعه‌دهندگان برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز و در عین حال تسهیل مدیریت تعامل‌پذیری بلاک چین بایننس بود. با گذشت زمان و با افزایش محبوبیت بایننس اسمارت چین، نام تجاری آن تغییر یافت و خود را با اکوسیستم و هویت گسترده‌تر بایننس هماهنگ کرد و در نهایت به بی ان بی چین تبدیل شد.
نقش توکن BNB در تغییر نام شبکه بایننس اسمارت چین
مسیر رشد توکن BNB نقش مهمی در این تغییر نام داشت. در ابتدا توکن BNB به‌عنوان یک توکن ERC-20 در شبکه اتریوم در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد، اما بعداً در سال ۲۰۱۹ به بایننس چین مهاجرت کرد و باعث ایجاد شبکه بایننس اسمارت چین شد؛ شبکه‌ای که به طور رسمی در سپتامبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد.
بیشتر بخوانید: استاندارد ERC20 چیست؟ همه‌چیز درباره توکن و استاندارد ERC-20 اتریوم
گسترش و نفوذ توکن BNB در اکوسیستم بایننس اسمارت چین باعث شد بایننس نام «بی ان بی» را گزینه بهتر و موفق‌تری برای تغییر استراتژیک نام بلاک چین خود بداند و آن را به بی ان بی چین تغییر داد. البته همان‌طور که گفتیم زنجیره بایننس اسمارت چین از بین نرفته و یکی از اجزای بی ان بی چین است.
اهداف آینده بی ان بی چین
بی ان بی چین تضمین کرده که همواره غیرمتمرکز، منبع‌باز و جامعه‌محور باقی می‌ماند و برای برای پیشرفت پایدار خود به تلاش‌های مشترک توسعه‌دهندگان، جامعه کاربران و اعتبارسنج‌های خود متکی است. این زنجیره قصد دارد توسعه خود را در زمینه‌های مختلفی از جمله سوشال‌فای (SocialFi)، گیم‌فای (GameFi) و متاورس (Metaverse) گسترش دهد.
زنجیره بی ان بی و توکن BNB چگونه کار می‌کند؟
BNB ارز دیجیتال بومی شبکه‌های بی ان بی چین، بیکن چین و اسمارت چین است و به‌عنوان سوخت اصلی این شبکه‌ها استفاده می‌شود. بی ان بی همچنین جدا از سوخت تراکنش‌ها، به‌عنوان توکن حاکمیتی (Governance Token) در شبکه بایننس عمل می‌کند، درست مانند گس اتریوم.
بیشتر بخوانید: گس (Gas) در اتریوم چیست؟
برای شرکت در امور حکمرانی مربوط به بی ان بی چین، باید توکن BNB در اختیار داشته باشید. در کنار تغییر نام تجاری زنجیره بی ان بی، پیشرفت‌های بیشتری نیز در خصوص توکن BNB اعلام شده است، از جمله ارتقاهای فنی برای دستیابی به تمرکززدایی بیشتر. انتظار می‌رود چنین تغییراتی به نفع کاربران، توسعه‌دهندگان و پروژه‌های جامعه باشد. برخی از این تغییرات عبارت‌اند از:
- ایجاد پروتکل جدید توکن‌سوزی خودکار یا BNB auto-burn،
- هارد فورک برونو (Bruno) نسخه ۱.۱.۵ که سرعت توکن‌سوزی بی ان بی را افزایش داد.
شما می توانید توکن BNB را مانند هر ارز دیجیتال دیگری ترید کرده و همچنین از آن در خدمات مختلف از جمله کاهش کارمزد معاملات صرافی بایننس، پرداخت هزینه تراکنش‌های انجام شده از طریق بی ان بی چین و خرید کالا و خدمات به صورت آنلاین استفاده کنید.
همان‌طور که قبلاً گفتیم، بی ان بی چین یک معماری بلاک چین دوگانه دارد (بیکن چین و اسمارت چین) و این باعث می‌شود که با توکن BNB، تعامل‌پذیری این اکوسیستم بالا رود. در این اکوسیستم دو استاندارد توکن وجود دارند: BEP-20 و BEP2.
BEP-۲ استاندارد توکن زنجیره بیکن چین است، در حالی که BEP-20 استاندارد توکن زنجیره اسمارت چین است. استاندارد توکن BEP-20 اغلب با توکن ERC-20 اتریوم مقایسه می‌شود؛ زیرا از بسیاری جهات بسیار شبیه به هم هستند.
به‌طور خلاصه، استاندارد توکن BEP-20 در زنجیره بایننس اسمارت چین استفاده می‌شود، در حالی که زنجیره بیکن چین از استاندارد BEP-2 استفاده می‌کند.
فرایند توکن‌سوزی در توکن BNB
عرضه کل اولیه توکن BNB حدود ۲۰۰ میلیون واحد بود، اما این مقدار به تدریج از طریق فرایند توکن‌سوزی کاهش می‌یابد. توکن‌سوزی تا زمانی که ۵۰ درصد از کل عرضه بی ان بی از بین برود رخ می‌دهد؛ یعنی تا زمانی که آن را به زیر ۱۰۰ میلیون توکن برساند.
به‌گفته پست بلاگ بایننس (academy.binance.com)، دو روش برای توکن‌سوزی بی ان بی وجود دارد. اولین مورد شامل رویدادهای سه ماهه توکن‌سوزی است و دومی در هارد فورک برونو که BEP-95 نیز نامیده می‌شود معرفی شد و شامل سوزاندن بخشی از توکن BNB به‌عنوان هزینه گس در بی ان بی چین است.
پیش از این، فرایند توکن‌سوزی سه ماهه بی ان بی بر اساس حجم معاملات بی ان بی در صرافی بایننس بود. اما در دسامبر ۲۰۲۱، بایننس مکانیزم توکن‌سوزی خودکار جدید خود را معرفی کرد. این مکانیسم به طور خودکار مقدار بی ان بی را بر اساس قیمت آن و تعداد بلاک‌های تولید شده در بی ان بی چین در طول هر سه ماه می‌سوزاند.
بنابراین مکانیزم توکن‌سوزی خودکار BNB به‌طور خودکار مقدار توکن سوزانده‌شده را بر اساس قیمت BNB و عرضه و تقاضای آن تنظیم می‌کند. این بدان معناست که اگر قیمت BNB کاهش یابد، مقدار BNBهای سوزانده‌شده افزایش می‌یابد. این مکانیزم فرآیندی عینی و قابل تأیید اعضای جامعه است.
لازم به ذکر است، هنگامی که عرضه در گردش BNB به کمتر از ۱۰۰ میلیون رسید، توکن‌سوزی خودکار متوقف خواهد شد. با این حال، مکانیسم BEP-95 به سوزاندن بی ان بی ادامه خواهد داد.
اجزای بی ان بی چین
بی ان بی چین از ۵ بخش اصلی تشکیل شده که هر کدام وظیفه مجزای خود را بر عهده دارند و در کنار یکدیگر به توسعه و گسترش اکوسیستم بایننس کمک می‌کنند. این ۵ بخش اصلی عبارتند از:
- بی ان بی بیکن چین (BNB Beacon Chain)
- بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain)
- بی ان بی گرین‌فیلد (BNB Greenfield)
- زی کی بی ان بی (zkBNB)
- اُ پی بی ان بی (opBNB)
بی ان بی بیکن چین (BNB Beacon Chain)
بی ان بی بیکن چین (BNB Beacon Chain) لایه‌ای است که فرآیند استیکینگ و حکمرانی بی ان بی چین در آن انجام می‌شود. بیکن چین که در ابتدا بایننس چین (Binance Chain) نام داشت، در آوریل ۲۰۱۹ با تمرکز اصلی بر تسهیل تراکنش‌های سریع و غیرمتمرکز راه‌اندازی شد. بیکن چین برای اینکه بتواند محیط مناسبی برای توسعه‌دهندگان فراهم کند تا در آن قراردادهای هوشمند اجرا کنند، به اندازه کافی انطباق‌پذیر نبود.
نکته قابل توجه این است که بیکن چین از استاندارد توکن BEP2 استفاده می‌کند که استاندارد توکن BNB نیز هست. توکن BNB در ابتدا برای تسهیل تراکنش‌ها در بایننس چین طراحی شد و نمی‌توان آن را در هیچ بلاک چین دیگری غیر از بایننس استفاده کرد. به‌دلیل این محدودیت‌ها بود که بایننس اسمارت چین شکل گرفت.
بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain)
بایننس اسمارت چین یک بلاک چین سازگار با EVM یا ماشین مجازی اتریوم است که قابلیت برنامه‌نویسی و قابلیت تعامل‌پذیری را برای اکوسیستم بی ان بی به ارمغان می‌آورد.
اسمارت چین در سپتامبر ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و محیط مناسبی را برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز با کارایی بالا ایجاد می‌کند. علاوه بر این، این زنجیره برای سازگاری با بیکن چین طراحی شده است تا امور مورد نیاز کاربران جامعه بایننس را به‌راحتی انجام دهد.
برخلاف بیکن چین، اسمارت چین از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند و سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. اساساً، این بلاک چین‌های بی ان بی چین در کنار یکدیگر عمل می‌کنند. از این رو، اسمارت چین یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه دو یا خارج از زنجیره نیست. در عوض، یک بلاک چین مستقل است که حتی اگر بیکن چین آفلاین شود، می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد.
برای کاربران علاقمند، برنامه‌هایی مانند متامسک می‌توانند با بایننس اسمارت چین کار کنند. از آنجایی که اسمارت چین با EVM هم سازگار است، پشتیبانی از ابزارها و برنامه‌های اتریوم را نیز دارد. این باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بتوانند به‌راحتی پروژه‌های خود را از اتریوم به بی ان بی چین منتقل کنند.
بی ان بی گرین‌فیلد (BNB Greenfield)
گرین‌فیلد (greenfield.bnbchain.org) یک بستر مبتنی بر بلاک چین برای ذخیره‌سازی و نگهداری خلاقانه از داده است و هدف آن آزادسازی قدرت فناوری غیرمتمرکز در مالکیت داده و اقتصاد داده‌ها است.
گرین‌فیلد با تمرکز بر آسان‌کردن مدیریت، ذخیره‌سازی و دسترسی غیرمتمرکز به داده‌ها، قصد دارد در ذخیره‌سازی و مالکیت داده‌ها با استفاده از دیفای و بی ان بی چین تحول ایجاد کند.
تکنولوژی بی ان بی گرین‌فیلد برای ذخیره‌سازی داده و مالکیت داده به صورت غیرمتمرکز می‌تواند در موارد زیر استفاده شود:
- هاستینگ وب‌سایت‌ها
- ذخیره‌سازی ابری داده‌های شخصی
- ذخیره‌سازی داده‌های بلاک چین
- داده‌های انتشارات و نویسنده‌ها
- داده‌های سوشال مدیا و اینفلوئنسرها
- ذخیره‌سازی و رمزنگاری داده‌های شخصی
زی کی بی ان بی (zkBNB)
فناوری zkBNB زیرساختی برای توسعه‌دهندگان است که به آنها کمک می‌کند تا برنامه‌های مبتنی بر بایننس اسمارت چین را با مقیاس‌پذیری بالا و با توان عملیاتی بالاتر و کارمزد تراکنش بسیار کمتر یا حتی صفر بسازند.
زی کی بی ان بی بر اساس معماری زی کی رول‌آپ (zk-Rollup) ساخته شده است. زی کی بی ان بی صدها تراکنش را خارج از زنجیره بسته‌بندی یا به اصطلاح رول-آپ می‌کند.
زی کی بی ان بی روی عملیات‌های ساده توکن و بازارهای داخلی برای اپلیکیشن‌های بازی و شبکه‌های اجتماعی تمرکز دارد. این تکنولوژی به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیر برای بایننس اسمارت چین با ترکیب چندین تراکنش در یک تراکنش واحد عمل می‌کند و هزینه تراکنش‌های درون زنجیره‌ای را کاهش می‌دهد. سیستم اثبات دانش صفر (ZK Proof) که در زی کی بی ان بی استفاده می‌شود، تراکنش‌های لایه ۲ را بسیار سریع‌تر نهایی کرده و به بهبود تجربه کاربر کمک می‌کند.
اُپی بی ان بی (opBNB)
فناوری opBNB نیز یکی دیگر از راهکارهای مقیاس‌پذیری اسمارت چین است، با این تفاوت که زی کی بی ان بی بر رول‌آپ‌های زی کی (ZK Rollups) تکیه دارد در حالیکه اُپی بی ان بی از رول‌آپ‌های آپتیمیستیک (Optimistic Rollups) استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید: opBNB چیست؟ همه‌چیز درباره رول‌اپ لایه دوم بایننس اسمارت چین
ویژگی‌های بی ان بی چین
حال که با نحوه کارکرد بی ان بی چین و اجزای اکوسیستم آن آشنا شدیم، بیایید نگاهی به مهم‌ترین ویژگی‌های آن که این بلاک چین را تبدیل به یکی از محبوب‌ترین‌ها می‌کند بیندازیم:
- سازگاری: بی ان بی چین با ماشین مجازی اتریوم یا EVM سازگار است.
- کارمزد تراکنش: بی ان بی چین دارای کارمزد تراکنش‌های پایین و فرایند تأیید بلاک سریع است.
- عملکرد: در کنار هزینه‌های پایین، عملکرد و کارایی بالایی دارد.
- اکوسیستم: بی ان بی چین دارای یک اکوسیستم قوی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند است.
- کمک‌های مالی: بی ان بی چین کمک‌های مالی قابل‌توجهی را برای کمک به حمایت از پروژه‌های جدید و موجود ارائه می‌دهد.
- قراردادهای هوشمند: زنجیره اسمارت چین در بی ان بی چین از قراردادها و پروتکل‌های هوشمند سازگار با EVM پشتیبانی می‌کند.
- مکانیسم اجماع: زنجیره اسمارت چین به لطف مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS) تراکنش‌های ارزان‌تری را ارائه می‌کند.
- اندازه بلاک: بی ان بی چین اندازه بلاک قابل‌توجهی از سقف گس ۱۴۰M را ارائه می‌دهد.
- استاندارد توکن: بی ان بی را می‌توان به دو شکل مختلف یافت: BEP-2 در بیکن چین و BEP-20 در اسمارت چین.
سوالات متداول
BNB Chain نتیجه ری‌برندینگ بایننس و ادغام دو زنجیره بایننس چین و بایننس اسمارت چین است.
بله. BNB Chain منبع‌باز و کد آن در گیت‌هاب موجود است.
اتریوم اولین بلاک چین دنیا با قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند است و کاربران زیادی دارد. بااین‌حال، BNB Chain هم پشتوانه قدرتمندی همچون صرافی بایننس دارد و مقیاس‌پذیر است؛ بنابراین می‌توان آن را در زمره رقبای اتریوم دانست.
جمع‌بندی
در این مقاله با بی ان بی چین (BNB Chain) و مکانیزم و اجزای آن آشنا شدیم. بی ان بی چین بلاک چین صرافی بزرگ بایننس است که خود از دو زنجیره مستقل بیکن چین و اسمارت چین تشکیل شده و هر کدام از این زنجیره‌ها استاندارد توکن و کاربردهای مخصوص خود را دارند.
در سال‌های اخیر بی ان بی چین تبدیل به بلاک چین محبوبی برای بسیاری از توسعه‌دهندگان و کاربران شده است؛ زیرا هزینه تراکنش‌های پایین‌تری نسبت به اتریوم دارد اما قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را به همان خوبی اجرا می‌کند. همچنین بی ان بی چین موفق شده با بکارگیری تکنولوژی زد-کی رول‌آپ و آپتیمیستیک رول‌آپ به مقیاس‌پذیری بالایی دست پیدا کند.
این ویژگی‌های مهم و کاربردی، و بسیاری ویژگی‌های دیگر که در این مقاله بررسی کردیم، باعث شده که بی ان بی چین به موفقیت و شهرت زیادی در میان عموم دست پیدا کند و هرروزه موارد استفاده و توسعه فناوری‌های خود را با سرعت بیشتری گسترش دهد.
