استفاده از توکن ها یکی از عوامل مهمی است که به موفقیت روزمره فناوری بلاک چین کمک کرده است. اکثر افراد توکن‌ها، کوین‌ها و ارزهای دیجیتال را یکسان در نظر می‌گیرند. اما هر کدام کارکرد منحصربه‌فردی دارند که آنها را از دیگری متمایز می‌کند. همچنین باید بدانیم که انواع مختلفی از توکن‌ها از جمله توکن اوراق بهادار در این بازار نیز وجود دارد.
توکن اوراق بهادار یا Security Token ها، تابع مقررات وضع‌شده برای اوراق بهادار هستند که حقوق مالکیتی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. این توکن‌ها معمولاً با استفاده از فناوری بلاک چین ساخته شده که آنها را امن، شفاف و قابل‌انتقال می‌کند. با مطالعه این مقاله قصد داریم با جزییات این توکن‌ها در ارزهای دیجیتال آشنا شویم.
توکن اوراق بهادار چیست؟
توکن اوراق بهادار یا Security Token ها، نوعی از ارزهای دیجیتال هستند که ارزششان به ارزش یک کالای فیزیکی گره خورده است. از این رو، تحت قوانین تنظیم‌کننده اوراق بهادار قرار می‌گیرند. توکن اوراق بهادار باید از قواعد و استانداردهای خاصی پیروی کند. عدم تبعیت از این قواعد می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین، از جمله احتمال توقف پیشرفت پروژه شود.
این توکن‌ها نمایان‌گر دارایی‌های مالی مانند سهام یک شرکت یا حق دریافت سود سهام از یک پشتوانه فیزیکی واقعی هستند. در واقع توکن اوراق بهادار همان کارکرد اقتصادی اوراق قرضه، مشتقات و سهام را دارد. این توکن‌ها کاربردهای متعددی برای استارت‌آپ‌ها دارند، به‌شرطی که مطابق با مقررات مربوطه استفاده شوند. به توکن اوراق بهادار، توکن امنیتی نیز گفته می‌شود.
نمونه‌های توکن اوراق بهادار
یک توکن اوراق بهادار در واقع شکل دیجیتالی از اوراق بهادار سنتی است. سه نوع اصلی اوراق بهادار سنتی عبارتند از: سهام، بدهی و ترکیبی از بدهی و سهام. نمونه‌هایی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETFs)، قراردادهای اختیار و قراردادهای آتی هستند. در نظر بگیرید که هر یک از این‌ها می‌تواند به صورت توکن درآمده و به یک توکن اوراق بهادار تبدیل شود. امکان دارد در آینده نزدیک، توکن‌های اوراق بهادار به‌عنوان یک جایگزین و رقیب بسیار مناسب برای سهام و سایر اوراق بهادار سنتی عمل کنند.
تفاوت بین توکن اوراق بهادار و ارز دیجیتال چیست؟
بهتر است بدانیم که توکن‌های امنیتی دقیقاً چیزی مشابه یک ارز دیجیتال نیستند. بسیاری از مردم ممکن است این اشتباه را مرتکب شوند. ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین، لایت‌کوین و بیت‌کوین کش بر روی بلاک چین‌های مختص به خود کار می‌کنند. اما توکن‌های امنیتی بر روی یک بلاک چین موجود اجرا می‌شوند، به این معنی که یک توکن اوراق بهادار به‌عنوان مثال می‌تواند بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شود.
در واقع، اتریوم بلاک چینی است که معمولاً برای ایجاد و توسعه توکن‌های اوراق بهادار استفاده می‌شود. بسیاری از شرکت‌ها از توکن‌هایی با استاندارد ERC-20 که توکن‌های سازگار با شبکه اتریوم هستند، استفاده می‌کنند.
عرضه توکن اوراق بهادار چیست؟
عرضه توکن اوراق بهادار (STO) معادل عرضه اولیه سهام (IPO) در بازارهای سنتی و مبتنی بر بلاک چین است. در طول یک STO، شرکت‌ها توکن اوراق بهاداری را صادر می‌کنند که نشان‌دهنده مالکیت به شکل سهام است. باید بدانیم که STO با عرضه اولیه سکه (ICO) متفاوت است، زیرا با الزامات نظارتی مطابقت دارد و آنها را به فرصت‌های سرمایه‌گذاری قانونی تبدیل می‌کند.
فرآیند انجام عرضه توکن اوراق بهادار یا STO شامل چندین مرحله کلیدی است:
- انطباق و چارچوب حقوقی: شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که توکن‌های آنها با مقررات اوراق بهادار مرتبط در حوزه‌های قضایی که قصد فعالیت دارند، مطابقت داشته باشد. این امر اغلب مستلزم همکاری نزدیک با کارشناسان حقوقی با هدف ادامه مسیر در فضای پیچیده نظارتی است.
- توکنیزاسیون: دارایی‌هایی که قرار است توکنیزه شوند شناسایی می‌شوند و حقوق مالکیت آنها به عنوان توکن در پلتفرم بلاک چین انتخابی نمایش داده می‌شود.
- ایجاد قرارداد هوشمند: قراردادهای هوشمند برای کنترل صدور، توزیع و مدیریت توکن‌های اوراق بهادار توسعه داده می‌شوند.
- تأیید سرمایه‌گذار و KYC/AML: برای رعایت مقررات، شرکت‌ها باید هویت سرمایه‌گذاران را از طریق رویه‌های احراز هویت (KYC) و ضدپولشویی (AML) تأیید کنند.
- عرضه و سرمایه‌گذاری: STO راه‌اندازی می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید توکن‌های اوراق بهادار، چه از طریق یک عرضه خصوصی و چه از طریق یک عرضه عمومی، مشارکت کنند.
- مدیریت دارایی‌ها: بعد از STO، قراردادهای هوشمند، عملکردهای مختلف مدیریت دارایی از جمله توزیع سود و حق رأی سرمایه‌گذاران را خودکار می‌کنند.
تست هاوی (Howey Test) چیست؟
در ایالات متحده، کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) مسئول نظارت بر هر ابزار مالی است که می‌تواند به‌عنوان یک «اوراق بهادار» طبقه‌بندی شود. امروزه توکن‌های زیادی وجود دارند که ویژگی‌های اوراق بهادار را با توکن‌های کاربردی (Utility Token) ترکیب می‌کنند و این باعث می‌شود که قابلیت بلند مدت آنها مبهم باشد.
برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا یک مورد اوراق بهادار است یا خیر، کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) از آزمونی به نام تست هاوی استفاده می‌کند. می‌توان پارامترهای این آزمون را به چهار گروه تقسیم کرد:
- سرمایه‌گذاری پول با انتظار دریافت چیزی ارزشمند در ازای آن
- در یک کسب‌وکار مشترک، سرمایه سرمایه‌گذاران یا در هم تنیده است یا ارتباط مستقیمی بین بازاریابی سرمایه‌گذاری و موفقیت یا شکست آن وجود دارد.
- با فرض چشم‌اندازی معقول برای سوددهی، بازده ثابت و افزایش سرمایه دو منبع اصلی سودهای موردانتظار سرمایه‌گذاران هستند.
- اگر هر سودی از کار افرادی که سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار را ترویج می‌کنند به دست آید، بخش چهارم تست هاوی نیز گذرانده می‌شود.
نکته اصلی این است که یک سرمایه‌گذاری در صورتی اوراق بهادار محسوب می‌شود که سرمایه‌گذار انتظار بازده را بر اساس تلاش شخص ثالث داشته باشد.
توکن اوراق بهادار چگونه کار می‌کند؟
اکثر شرکت‌ها هنگام توسعه توکن‌های اوراق بهادار خود از یک فرآیند مشابه استفاده می‌کنند. این توکن توسط یک شرکت صادر خواهد شد که نشان‌دهنده ادعای مالکیت در شرکت خواهد بود.کاری که آنها در مرحله بعد انجام می‌دهند، ایجاد یک لیست سفید است که شامل آدرس‌های کیف پول سرمایه‌گذارانی است که برای خرید آن توکن‌ها تأیید شده‌اند.
برای واجد شرایط بودن در این لیست سفید، سرمایه‌گذاران بالقوه باید بتوانند نشان دهند که می‌توانند با موفقیت از هرگونه محدودیت و مقررات مرتبط با دارایی موردنظر پیروی کنند. این امر مستلزم رعایت حداقل قوانین مربوط به شناخت مشتری (KYC) و قوانین ضدپولشویی (AML) است. اگرچه یک توکن اوراق بهادار نمی‌تواند تمام مقررات حوزه‌های قضایی مختلف در سراسر جهان را در پروتکل خود بگنجاند، اما شرکت‌ها می‌توانند با محدودکردن افرادی که می‌توانند توکن را خریداری و نگهداری کنند، از مقررات تبعیت کنند.
هنگام معامله از طریق طرف مقابلی که در لیست سفید قرار دارد، اکثر افراد آزاد هستند که توکن‌های اوراق بهادار را به هر روشی که می‌خواهند مبادله کنند. صرافی‌هایی مانند اپن فایننس (Open Finance) و بلاک‌ترید (Blocktrade) از اولین صرافی‌هایی بودند که به‌طور خاص برای این نوع از فعالیت مالی توسعه یافتند.
سرمایه‌گذاری در توکن اوراق بهادار
یکی از اولین ایستگاه‌های ورود احتمالی علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در توکن اوراق بهادار، پلتفرم‌های عرضه اولیه توکن اوراق بهادار (STO) است. سرمایه‌گذاران می‌توانند این توکن‌ها را مانند سهام، در این صرافی‌ها مانند هر دارایی دیگری خریدوفروش کنند.
پروژه‌هایی مانند فاندربیم (Funderbeam) و دِ اِلِفنت (The Elephant) تنها دو نمونه از پروژه‌هایی هستند که تلاش می‌کنند با استفاده از فناوری بلاکچین، بازارهای سرمایه را برای جمعیت گسترده‌تری در دسترس قرار دهند و بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال را با هم ادغام کنند.
مزایای توکن اوراق بهادار چیست؟
می‌توان اینگونه گفت که چون دارایی‌هایی که با توکن‌های اوراق بهادار عرضه می‌شوند، در دنیای واقعی وجود دارند و مانند پلی بین سیستم مالی فعلی و دنیای بلاک چین هستند، توکن اوراق بهادار را می‌توان دارایی ارزشمندی تلقی کرد. حال این سؤال مطرح می‌شود که توکن‌های اوراق بهادار چه مزایایی دارند؟
افرادی که مالک توکن‌های اوراق بهادار هستند، می‌توانند از کاربردهای این توکن‌ها سود ببرند. گاهی اوقات، آنها همچنین می‌توانند از طریق سود سهام که به‌صورت توکن‌های اضافی تقسیم می‌شود، سود کسب کنند. همچنین اغلب از مزایای دیگری مانند قدرت رأی‌دهی برخوردار می‌شوند. به‌این‌ترتیب اینگونه می‌توان گفت که دارندگان توکن‌های اوراق بهادار می‌توانند بسیاری از مزایای سهام و سایر اوراق بهادار مربوطه را دریافت کنند. برخی از مزایای دیگر توکن اوراق بهادار (Security Token) عبارت‌اند از:
افزایش نقدشوندگی
توکن‌های اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری را در مقایسه با دارایی‌های سنتی ارائه می‌دهند، زیرا می‌توان به‌صورت ۲۴ ساعته در صرافی‌های مختلف آنها را معامله کرد. این دسترسی، فرصت‌های سرمایه‌گذاری را برای مخاطبان جهانی، بدون‌توجه به مرزهای جغرافیایی فراهم می‌کند.
مالکیت کسری
توکن‌های اوراق بهادار می‌توانند به واحدهای کوچک‌تری تقسیم شوند. این امر به سرمایه‌گذاران اجازه میدهد تا مالکیت کسری از دارایی‌های با ارزش بالا مانند املاک و مستغلات یا آثار هنری را خریداری کنند. این مدل، دسترسی به فرصت‌های سودآور سرمایه‌گذاری را که زمانی محدود به افراد ثروتمند بود، دموکراتیزه می‌کند.
شفافیت و امنیت
فناوری بلاک چین، ثبت شفاف و تاریخچه تغییرناپذیر معاملات را تضمین می‌کند و به سرمایه‌گذاران دسترسی آنی به عملکرد دارایی و داده‌های مالکیت میدهد. این شفافیت، اعتماد سرمایه‌گذاران را افزایش داده و ریسک تقلب را کاهش میدهد.
کارمزد پایین‌تر
سیستم‌های مالی سنتی اغلب شامل واسطه‌های متعددی هستند که منجر به کارمزدهای بالای معاملات می‌شوند. توکن‌های اوراق بهادار، فرآیند را ساده‌تر کرده و واسطه‌ها را حذف می‌کنند که منجر به هزینه‌های پایین‌تر معاملاتی می‌شود.
تسویه‌حساب سریع‌تر
معاملات مالی سنتی ممکن است روزها یا حتی هفته‌ها طول بکشد تا تسویه شوند. با توکن‌های اوراق بهادار، زمان تسویه‌حساب به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، که منجر به معاملات سریع‌تر و کارآمدتر می‌شود.
معایب توکن اوراق بهادار چیست؟
حذف واسطه‌ها مزیت بزرگی محسوب می‌شود. اما نمی‌توان هم واسطه‌ها را حذف کرد و هم مزایایی را که ایجاد می‌کردند را نگاه داشت. یکی از این مشکلات حذف واسطه‌ها این است که مسئولیت معامله بر دوش خریدار یا فروشنده است.
یک واسطه، به‌عنوان مثال یک موسسه مالی، تأثیرات مثبتی هم بر یک اکوسیستم می‌گذارد. ارائه تعهد، تبلیغات پیرامون یک محصول، تحقق خواسته‌های سرمایه‌گذار، تضمین امنیت سرمایه‌گذاری و پیروی از قوانین از جمله این تأثیرات مثبتی است که توسط یک واسطه ایجاد می‌شوند.
برخی از منتقدین اعتقاد دارند این توکن‌ها از پس مسئولیت‌هایی که پیش‌تر بر عهده واسطه‌ها و مؤسسات بوده، برنمی‌آیند. تنها باید منتظر ماند و دید که نقد آنها وارد است یا خیر.
توکن اوراق بهادار از چه قوانینی پیروی می‌کند؟
ازآن‌جایی که توکن‌های اوراق بهادار، پیرو قوانین فدرال اوراق بهادار هستند، پس از روز اول پیاده‌سازی، مطیع این قوانین‌اند. به همین دلیل، توکن‌های اوراق بهادار برای فعالیت در ایالات‌متحده، باید از این قوانین پیروی نمایند:
- آیین‌نامه D
- آیین‌نامه A+
- آیین‌نامه S
آیین‌نامه D
این آیین‌نامه، نحوه‌ی عرضه‌ی ویژه‌ی توکنی را برای معافیت از ثبت توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار فراهم می‌کند. طبق این آیین‌نامه، عرضه‌کنندگان توکن باید پس از فروش اوراق، فرم D را پر کنند. فردی که این اوراق را عرضه می‌کند می‌بایست مطابق بخشنامه‌ی 506C از سرمایه‌گذاران، پول دریافت کند.
آیین‌نامه A+
این آیین‌نامه، امکان عرضه‌ی اوراق بهادار تایید شده توسط SEC را به سرمایه‌گذارانی که اعتبارشان تایید نشده است را تا سقف ۵۰ میلیون دلار فراهم می‌کند.
ثبت یک اوراق بهادار مطابق این آیین‌نامه، زمان بیشتری نسبت به آیین‌نامه‌های دیگر می‌برد و از همین رو صدور مجوز از طریق این آیین‌نامه، گران قیمت‌تر است.
آیین‌نامه S
این آیین‌نامه زمانی کاربرد خواهد داشت که عرضه‌ی توکن در کشوری غیر از ایالات‌متحده صورت گیرد و یا نتوان آن را تحت قوانین ذکرشده در بخش پنجم، ماده ۱۹۹۳ قرار داد. در این صورت، عرضه‌کننده همچنان باید تابع قوانین کشوری باشد که عرضه در آن صورت می‌گیرد.
به یاد داشته باشید که تمامی قوانین گفته‌شده در این بخش، تفاسیر پامپلیانو بوده‌اند. از همین رو نمی‌توان آنها را به‌عنوان پیشنهادهایی مبنی بر سرمایه‌گذاری تلقی کرد. در نظر داشته باشید که انجام هرگونه سرمایه‌گذاری در حوزه موردنظر، نیازمند مشورت با وکلای مربوطه خواهد بود.
سؤالات متداول
نوعی از ارزهای دیجیتال که ارزششان به ارزش یک کالای فیزیکی گره خورده است. از این رو، تحت قوانین تنظیم‌کننده اوراق بهادار قرار می‌گیرند.
خیر، اتر (ETH) یک توکن امنیتی نیست.
توکن‌های اوراق بهادار هنوز در صرافی‌های عمومی سهام یا ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاران خرد دردسترس نیستند.
جمع‌بندی
توکن اوراق بهادار را می‌توان به‌عنوان بخش‌های کوچکی از یک دارایی در نظر گرفت که در یک دفترکل توزیع‌شده وجود دارند. ترکیب آنها با بلاک چین تا‌حدودی بازتابی از سازوکارهای پولی سنتی با دارایی‌های دیجیتال است. برخی از حامیان این توکن‌ها امیدوارند که معرفی توکن‌های اوراق بهادار روزی بتواند با گسترش دسترسی افراد به فرصت‌های سرمایه‌گذاری، کارایی بازارهای مالی جهانی را افزایش دهد.
